Almanya’da Özürlülük ve Bakım Sigortası

            Özürlü Tanımı:

            F.Almanya’da akli, ruhsal veya bedensel engelleri dolayısıyla topluma uyumda imkanları sürekli olarak kısıtlı olan kimseler özürlü sayılmaktadır. Özürlülük hali, özrün derecesi ile belirlenmektedir. Fakat özrün derecesi, işgörme gücü hususunda belirleyici değildir. Örneğin, kör bir insanın özür derecesi 100‘dür. Buna rağmen bu kişi pekçok mesleği tam anlamıyla icra edebilecek konumdadır.

            Ağır Özürlüler Yasası’na göre, F.Almanya’da  yasal olarak ikamet eden ve özürlerinin derecesi 50 veya daha yüksek olan kişiler ağır özürlü sayılmaktadır. Geçici olmayan ve normalin dışındaki akli, ruhsal veya bedensel fonksiyon eksiklikleri yasaya göre özür sayılmaktadır. Geçici olmayan süre, en az 6 aylık bir süreyi ifade etmektedir. Birden fazla fonksiyon eksikliğinde , tüm eksikliklerin toplamı dikkate alınmaktadır. Fonksiyon eksikliklerinin (özrün) derecesi, 20‘den başlayarak 100‘e kadar uzanan ve 10‘arlık dilimlerle artan cetvel değerleriyle tesbit edilir. 50 dereceden daha az, fakat en az 30 derece özürlü olanlar belirli koşullar altında ağır özürlülere eşit sayılabilir. Bu husustaki kararı çalışma dairesi verir. Bunun için aranan koşul, eşit sayılmak için başvuruda bulunan kimseye, eşit sayılmadığı takdirde iş verilmemesi yada o anda mevcut işini kaybetmesi tehlikesinin bulunmasıdır. Ağır özürlülere eşit sayılanlar, çalışma hayatına girmede, özürlülerin gördükleri yardımların hepsini görürler. Bunlara sadece ek izin günleri ve ücretsiz taşınma hakkı tanınmaz. 

            Özürlülüğün Tesbiti:

            Başvuru üzerine Federal Yardım Kanunu`nu (Bundesversorgungsgesetz) uygulamaya yetkili makamlar özürü ve  derecesini tesbit ederler.

            Ağır Özürlü Kimlik Kartı:

            Federal Yardım Kanunu´nu uygulamaya yetkili makamlar, yine başvuru üzerine özrü ve derecesini içeren ağır özürlü kimlik kartını düzenlerler. Ağır özürlü kimliği, özürlülere yasa ve tüzüklerle tanınan haklardan yararlanmada  ve mağduriyet gidermede yardımcı olur. Bu kart  için başvuruda bulunulduğu zaman, yetkili makam (Versorgungsamt) ağır özürlünün özel engelli durum denkleştirme yardımına da hakkı olup olmadığını saptar. Bu hakkın mevcut olması halinde, kimlik kartına özel bir işaret konur. Örneğin “G“ işareti konursa, bu “trafikte hareket yeteneğinin önemli ölçüde azalmış“ olduğunu gösterir. Kimlik kartında böyle bir işaret bulunan özürlü, tüm yolcu taşıtlarına ücretsiz binebilir veya daha az motorlu taşıt vergisi öder.

            Askerlik Hizmetinden Muafiyet:

            Askerlik Kanunu`nun 9.mad., 1.fıkrasına göre, Sağlık Işleri Dairesi`nin resmi belgelerinden, Askerlik Dairesi hekimlerinden birinin, bir psikiyatri kliniğinin, bir tedavi ve bakım kuruluşunun veya benzeri bir kuruluşun başhekiminin düzenleyeceği rapordan veya Yardım Dairesi`nin (Versorgungsamt) veya yasal emeklilik ve yasal kaza sigortası kurumlarından birinin kararindan askerliğe elverişli olmadıkları tesbit edilen askerlik yükümlüleri askerlik yoklamasından dolayısıyla da askerlik hizmetinden muaftırlar.

                       Özürlü Emekli Aylıkları

 Özürlüler için emekli aylığı:               

Ağır özürlüler, meslek icra edemeyenler veya iş göremeyenler için yaşlılık aylığı: – 1 Ocak 1946‘dan önce doğmuş olan sigortalılar için – 60. yaşını doldurmuş, yaşlılık aylığının başlamasında ağır özürlü olarak tanınmış veya meslek icra edemez veya iş göremez durumda olan ve 35 yıllık özel bekleme süresini doldurmuş olan sigortalıya bağlanır.            

Iş göremezlik nedeniyle aylık: Iş göremez durumda olan, iş görememe halinin meydana gelmesinden evvelki son beş yılın üç yılında mecburi sigorta primi ödemiş olan ve genel bekleme süresi olan 5 yılı iş görememe halinin meydana gelmesinden önce dolduran sigortalıya, 65. yaşın doldurulmasına  kadar ödenir.

            Bakım Sigortası (Pflegeversicherung):

            F.Almanya’da hastalık, emeklilik, işsizlik ve kaza ve meslek hastalıkları sigortasından sonra 5.sigorta dalı olarak 1995 yılında Bakım Sigortası yürürlüğe girmiştir. Yasal hastalık sigortasında sigortalı olan bir kimse, bakım sigortasında da mecburi sigortalıdır. Sözkonusu sigortaya prim ödeyen kişiler bakıma muhtaç durumda kaldıklarında, bakım sigortasının yardımlarından yararlanırlar.

            Bakıma muhtaç kimseler için yardım 3 bakım sınıfına ayrılır:

            Bakım Sınıfı 1: Önemli ölçüde bakıma muhtaç kimselerdir. Bunlar, vücut bakımı, beslenme ve hareket alanlarından birinde yada birkaçında en az iki iş için günde en az bir kez ve ayrıca ev işlerinde haftada birkaç kez yardıma ihtiyacı olan kimselerdir.

            Bakım Sınıfı 2: Ağır yardıma muhtaç kimselerdir. Bu gruba her gün en az üç kez günün çeşitli saatlerinde vücut bakımı, beslenme veya hareket için, ayrıca haftada birkaç kez ev işleri için yardıma muhtaç olan kimseler dahildir.

            Bakım Sınıfı 3: En ağır yardıma muhtaç kimselerdir. Bunlar bütün gün ve geceleri de vücut bakımı, beslenme yada hareket için, ayrıca haftada birçok kez ev işleri için yardıma ihtiyacı olan kimselerdir.

            F.Almanya’da özürlülerin büyük bölümü muhtaçlık durumlarına göre bakım sigortasının yardımlarından yararlanırlar.

            F.Almanya’da ikamet eden özürlü vatandaşlarımızın bu ülkede özürlülere ilişkin hak ve imkanlardan gerekli şartları yerine getirmeleri halinde yararlanma hakları vardır.

Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan kaynak belge görüntüle : Sosyal+Guvenlik+Rehberi